Yunus Emre

Yunus Emre U so'fiy shoir bo'lib, Olloh sevgisini juda yaxshi aytadi. So'fiy she'riyatining eng muhim vakillaridan biri sifatida u olim va xalq shoiri sifatida ham tanilgan. 1240-da tug'ilgan Yunus Emre, Anatoliyadagi hayoti davomida Haci Bektosh-i Veli darveshida xizmat qilgan. U so'zlarida va she'rlarida iz qoldirgan inson sifatida tanilgan. Ushbu maqolada biz sizga uning hayoti, asarlari va shaxsiyati haqida ma'lumot berishga harakat qilamiz.

Yunus Emre kim?

Yunus Emre Kichik Osiyoda yashagan. U muhim turk shoiri sifatida tanilgan. 13. va 14. U 18-asrda yashagan bo'lsa ham, uning she'rlari hali ham tanilgan va sevilgan. Uning hayoti haqida juda ko'p ma'lumot yo'q. U Anadolu Saljuqiylar davlati parchalanib, Kichik Osiyo turk hukmdorliklari o'rnatila boshlagan davrda yashagan xalq shoiri edi. Uning yillarida mo'g'ullar istilosi ta'siri bilan juda ko'p ichki urushlar bo'lgan. Ushbu davrda zaiflik, ochlik va qurg'oqchilik kabi qiyin kunlar mavjud. Yunus Emre din va mazhabda tafovut bo'lgan bu davrda Allohga bo'lgan muhabbatini juda yaxshi tushuntirdi. Din va yaxshi axloq haqidagi o'z fikrlarini tarqatishga harakat qilib, Turk-Islom Birligining shakllanishi va o'rnatilishida muhim rol o'ynaydigan ministr.
Xoji Bektas-i Velida uzoq vaqt xizmat qilgan Yunus Emre, odamlarni kamsitishsiz chuqur muhabbat bilan sevardi. Hoji Bektosh-i Veli asarlari haqida to'g'ridan-to'g'ri eslatib o'tmaydi. Ammo manbalar bu ikki din ulamolarining qarashlari o'rtasida juda ko'p o'xshashlik borligini ko'rsatmoqda. “Kelinglar, uchrashaylik, buni osonlashtiramiz, sevamiz, sevamiz, dunyo Yunga qolmaydi, Yunus Emre o'z davrining eng muvaffaqiyatli shoirlaridan biri bo'lishga muvaffaq bo'ldi.
U har doim ochiq tilda gapirgan. Uning she'rlarida din Allohga bo'lgan muhabbati bilan muvaffaqiyatli so'fiy shoiri sifatida tanilgan. Aslida uning she'rlari hali ham eng ko'p o'qiladiganlar qatorida. Bu mo'g'ullar istilosi va xalq boshiga tushgan qiyinchiliklarga to'g'ri kelgan bo'lsa-da, u hech qachon taslim bo'lmagan va so'fiylik g'oyalarini yoyish uchun doimo gapirgan. Damashq, Ozarbayjon, Eron, Tabriz, Sivas, Maras joylarni ziyorat qilgan sayohatchidir.

Yunus Emre hayoti

Yunus Emre 1240-da hayotga ko'zlarini ochdi. 1320-da vafot etgan mashhur Ozan, turli xil ishlardan boshlangan, ammo uning joyi aniq bilinmagan bo'lsa-da, Mixalichchik shaharchasidagi Sarikoy shahrida yashagan deb ishoniladi. Aniq ma'lumotlarning etishmasligi bilan turli xil mish-mishlarga erishiladi. Aytishlaricha, u muvaffaqiyatsiz talaba va o'qish va yozishni o'rgana olmaydi. Keyin otasi Yunus Emrani maktabdan olib chiqib, uni dehqonchilikka tayinlaydi. Otasiga ham yordam berib, vaqtini sarflagan Yunus Emre, Hoji Bektosh-i Veli bilan uchrashish imkoniyatiga ega.
Yunus Emre, aslida, shu daqiqadan boshlab uning hayotiga boshqa yo'nalish berishni boshlaydi. Hoji Bektosh-i Veli bilan uchrashgandan keyin, u hurmatli va ustoz shaxsiyati bilan Hoji Bektosh-i Veliga katta ta'sir ko'rsatdi va Hoji Bektosh-i Velini Taptuk Emre tomon yo'naltirdi. Taptuk Emre - darvesh va vaqti-vaqti bilan ko'p odamlar tashrif buyurishadi. Yunus Emre Taptuk Emre bilan birga o'tin ko'tarish uchun tayinlangan. Yunus Emre, darveshlar davrida o'tkazgan va o'zini juda yaxshi ko'radigan Taptuk Emre'nin g'alaba qozonishga muvaffaq bo'ladi. Taptuk Emre Yunus Emre qiziga uylanishini istaydi. Yunus Emre Taptuk Emraga qarshi darvesh unvoniga erisha olmaydi, chunki u yo'lda davom etishni istaydi. U yo'lakni tashlab, o'z yo'liga borishga qaror qiladi. Hayoti davomida ko'plab she'rlar yozgan bo'lsa ham, u faqat 2 dona asar yaratdi. Uning asarlari keng qamrovli. She'rlarida Allohga bo'lgan sevgisini aytib bergan so'fiy shoiri uchun she'r aytilganda, yodga olinadigan birinchi misol bu "Men seni talab seni" she'ridir.
Uning hayotini so'fiylik yo'lida va butun hayoti davomida shakllantirgan 2 asarlaridan biri "Divan", ikkinchisi Ris Risaletun Nushiyye nomi bilan tanilgan. Yunus Emre she'rlarining aksariyati bo'g'inlarda yozilgan. Ko'pgina xalq shoirlari bu davrda bo'g'in o'lchovidan deyarli foydalanmaydilar. Bu jihatdan u Yunus Emre davridagi xalq shoirlaridan farq qiladi.

Yunus Emre lirikasi

Yunus Emrening har bir so'zi aslida odamlarga chuqur ta'sir qiladi. U har doim o'z so'zlari bilan so'zlarida iz qoldirgan so'fiy shoirlardan biri bo'lishga muvaffaq bo'ldi. "Xayolparastlik go'zallikni ko'rish, muhabbat sirini ochib berishdir." Cihan olami, hamma bilishi kerakki, eng buyuk topinish - bu sevgi. Yunus Emre, har doim Allohga sevgini so'z bilan aytganda, insonning sevgisi va hurmatini ham birinchi o'ringa qo'yadi. "Ilm - bu ilmni bilish, ilm - bu o'zingni bilish, agar o'zingni bilmasang, o'qish yoqimli" Yunis Emre o'z so'zlari bilan davrni belgilagan ismlardan biriga aylandi. Uning so'zlaridan bir nechta misollar keltiring;
Bir hovuch er, ozgina suv, men o'zim bilan g'ururlanaman, bu menman, bu uning tantanali va sharafli holatini ochib beradi. Mening adabiy qo'lim bermaydi, qo'pollik, sukutga eng chiroyli javob, adabiyotning va'dasi bilan adabiy qo'lning ahamiyati. Muxtasar qilib aytganda, uning so'zlaridan ko'rinib turibdiki, u har doim oldinga sevgi va hurmatni berib kelgan va odamlarga o'z hayotlarida ko'proq hidoyat va hurmatga sazovor bo'lishni maslahat bergan ministr.

Yunus Emre she'rlari

Albatta, Yunus Emre she'rlari haqida gapirganda, avval aytib o'tganimizdek, "Sevgi meni mendan oldi" birinchi o'rinda turadi. Aslida, bu Yunus Emre sevgiga ajoyib tarzda aytadigan o'lmas asarlaridan biridir. So'fiylar va ushbu she'rga katta ishonadigan odamlar, ayniqsa Xudo sevgisini qozonish yo'lida ko'zlari yo'q mol dunyosida juda chiroyli tilda tushuntirilgan.
"Men yonma-yon yuraman" - bu she'rda kuylangan maxsus she'rlardan biri. Bu tanani va joni bilan Xudoga bag'ishlangan hayot sevgisi haqidagi hikoyadir. "Çağırayım Mevlam Seni" tillardan tushmaydigan o'lmas she'rlaridan biri sifatida tanilgan. Ushbu she'rni sharhlashning hojati yo'q. Bu mukammal she'r. Faqat Xudo borligini va Alloh hamma narsani qilganligini aytadigan Yunus Emre o'zining she'ri bilan asrlarga murojaat qiladi. Qisqasi, Yunus Emre asrlarga mistik shoir sifatida murojaat qilgan. U har doim she'rlarida yumshoq muloyimligi va ajoyib tili bilan o'qiladi. Yunus Emre bilan ham tasavvuf, ham sevgi va ilohiy sevgini boshdan kechirishingiz mumkin.

Yunus Emre sevgi she'ri

Eshituvchilar,
Qimmatbaho narsa bu sevgi.
Tegish hech qachon tugamaydi,
Hurmatning ob'ekti bu sevgi.
Bu ham sefa, ham Safa
Hamzani Kafga tashladi.
Sevgi bilan, Mustafo,
Davlat ob'ekti bu sevgi.
Tog' kulga aylandi,
Ko'ngillilar yo'lni boshlashadi,
Sultonlarning xizmatkorlari,
Sevgi dono narsadir.
O'qni kim urdi?
Gussa bilan xavotirlanmang.
Feryad bilan,
Sevgi qo'rqinchli narsadir.
Dengizlarni qaynatib oling,
Mevle daromad o'ynaydi.
Qoyalarni ayt,
Kuchli narsa bu sevgi.
Ularning aqli hayron,
Bu materialni pasaytiradi.
Jigarni pishirish juda yaxshi,
Kalit - bu sevgi ob'ekti.
Delfinangiz bilan nima qilyapsiz?
Kimga aytishing kerak?
Siz do'st bilan do'stsiz,
Mazali narsa bu sevgi.
Yunus Emre

Yunus Emre bilan bevosita bog'laning

Toshlar bilan tog'lar
Sizni Mevlmm deyman
Qushlar bilan ekspeditsiyalar
Sizni Mevlmm deyman
Suvning pastki qismida
Sahroda
Abdal bilan
Sizni Mevlmm deyman
Iso osmonda
Tur tog'ida Muso bilan
Qo‘limdagi hassa bilan
Sizni Mevlmm deyman
Eyyub bilan Sayyushk
Yoqub ko'z yoshlari bilan
Muhammad mahbub bilan birga bo'ling
Sizni Mevlmm deyman
Allohga hamd bo'lsin.
Vasf-i Kulhüvallah bilan
Doim zikrulloh bilan,
Men sizni Mevlam deb chaqiraman
Men dunyoni bilaman
Men uni tark etdim
Yalang'och bosh barmoq
Sizni Mevlmm deyman
Yunus tillarni o'qiydi
Bulbullar bilan kaptar
Sevimli xizmatkorlar bilan
Sizni Mevlmm deyman
Yunus Emre

Yunus Emre Menga kerak, sen she'r

Sevging mendan oldi
Menga kerakman
Kecha kuyaman
Menga kerakman
Men nimani qadrlashimni
Men bekorga nima qilaman
Sevgiga oshiqman
Menga kerakman
Sevgi sevuvchilarni o'ldiradi
Sevgi dengiziga sho'ng'iydi
O'zgartirish bilan to'ldiradi
Menga kerakman
Men sevgi sharobini ichishim mumkin
Xursand va tog '
Kechagi tashvishim sen
Menga kerakman
So'fiylarga suhbat kerak
Axir ahret kerak
Leyla Mecnunlarga muhtoj
Menga kerakman
Meni o'ldirsangiz
Osmonga cho'kish
Darhol mening yerimga qo‘ng‘iroq qiling
Menga kerakman
Ular osmonni osmon deb atashadi
Bir nechta pavilyonlar
Onalarga bering
Menga kerakman
Mening ismim Yunus
Odum kundan-kunga ko'payib bormoqda
Ikki dunyoda Maxudum
Menga kerakman
Yunus Emre

Yunus Emre ismini go'zal O'zining go'zal Muhammad she'riyati

Yo'lingizga bo'lgan aziz qurbonligim,
Ismi go'zal, o'zining go'zal Muhammad
Bu qulga g'amxo'rlik qiling,
Ismi chiroyli, uning go'zal Muhammadidir
Iymon keltirganlar ko'pdir.
Oxiratda xursandchilik
O'n sakkiz ming olamning mustafosi,
Ismi chiroyli, uning go'zal Muhammadidir
Yetti qat osmon,
Devorda yurgan kishi.
Me'rojda Hakdan ummat istaganlar,
Ismi chiroyli, uning go'zal Muhammadidir
Osmonlar esa, osmon
Hoziroq sevadigan gunohlardan beri,
O'n sakkiz ming olam serveri,
Ismi chiroyli, uning go'zal Muhammadidir
Yunus neyni sevuvchilar
Siz haqiqat payg'ambarisiz
Sizga ergashmaganlar kofir bo'lishadi
Ismi chiroyli, uning go'zal Muhammadidir.
Yunus Emre